Điểm danh 7 loại bệnh hại nghiêm trọng trên cây lúa và cách xử lý

Bệnh hại trên cây lúa

Cây lúa được trồng phổ biến tại hầu hết các vùng miền trên đất nước ta. Trong suốt quá trình canh tác, cây lúa bị rất nhiều bệnh hại tấn công. Các bệnh này thường làm cho cây lúa ảnh hưởng tới quang hợp gây giảm năng suất hoặc gây cháy lá, chết cây dẫn tới ảnh hưởng lớn tới hiệu quả kinh tế của người nông dân. Để đảm bảo ổn định năng suất cũng như lợi nhuận, người trồng lúa nên chủ động trang bị kiến thức nhận biết bệnh hại và phương pháp phòng trừ trước mỗi vụ trồng. Để đáp ứng nhu cầu này, đội ngũ kỹ sư nông nghiệp của AgriViet đã tổng hợp các bệnh hại nguy hiểm trên cây lúa và cách xử lý trong bài viết dưới đây

Danh sách 7 loại bệnh hại trên cây lúa phổ biến

Bệnh khô vằn ở lúa

Khô vằn phát sinh và gây hại mạnh khi nhiệt độ và ẩm độ môi trường cao

Tác nhân gây hại: Nấm Rhizoctonia solani gây nên

Triệu chứng, tác hại

• Khô vằn gây hại chính trên bẹ, phiến lá và cổ bông. Các bẹ lá phía dưới sát gốc thường là điểm đầu tiên phát sinh bệnh
• Ban đầu vết bệnh là các đốm hình bầu dục màu xám hoặc lục, sau đó các vết này lan rộng ra thành các vằn da hổ. Bệnh gây hại nặng sẽ làm cả bẹ và phiến lá khô lụi
• Trên lá vết bệnh cũng có biểu hiện tương tự ở bẹ. Ở cổ bông vết bệnh thường lan rộng bao quanh cổ bông, 2 đầu vết bệnh có màu xám loang ra, phần giữa màu đậm hơn co tóp lại
• Trên vết bệnh xuất hiện lớp hạch nấm màu nâu. Các hạch này dễ dàng rơi xuống nước và di chuyển lây lan sang các cây khác

Bệnh đạo ôn hại lúa

Tác nhân gây hại: do nấm Pyricularia oryzae gây ra

Triệu chứng, tác hại

• Đạo ôn tấn công các bộ phận: lá, thân, cổ bông, cuống gié và hạt lúa
• Biểu hiện vết bệnh trên lá là đốm rất nhỏ, vết bệnh lớn dần, ở giữa vết bệnh hoại tử, khô xám. Càng lan rộng vết bệnh sẽ biểu hiện thành hình thoi và vết điển hình của bệnh đạo ôn. Bệnh nặng sẽ làm cho toàn bộ lá cháy khô. Nếu gây hại trên cổ bông, cuống gié bệnh sẽ làm cho các phần phía trên điểm gây hại bị khô và gãy gục

Bệnh bạc lá trên lúa

Bạc lá xuất hiện suốt các thời kỳ từ khi lúa cấy tới khi lúa chín

Nguyên nhân: do vi khuẩn  Xanthomonas campestris pv. Oryzae Dowson

Biểu hiện, tác hại

• Ở giai đoạn mạ, vết bệnh không đặc trưng. Biểu hiện là các vết màu xanh vàng rồi chuyển thành nâu bạc, khô đi ở các mép và mút lá
• Ở giai đoạn lúa đang sinh trưởng, triệu chứng bệnh dễ thấy hơn là các vết xuất phát từ mép và mút lá, lan dần vào trong phiến và gân lá. Các vết bệnh có dạng lượn sóng màu vàng, mô bệnh xanh tái, vàng lục,lá chuyển nâu bạc rồi khô xác
• Bạc lá là bệnh nguy hiểm làm ảnh hưởng tới khả năng quang hợp cũng như năng suất của cây lúa

Bệnh vàng lá ở cây lúa

Nguyên nhân: Có rất nhiều nguyên nhân gây ra bệnh vàng lá lúa, trong đó 2 nguyên nhân chủ yếu gây bệnh là:

Do nấm Gonatophragmium sp

Do vi khuẩn Xanthomonas oryzae và Xanthomonas oryzicola

Triệu chứng và tác hại

• Triệu chứng vàng lá do nấm khởi phát là một chấm vàng nhỏ, chấm này lớn dần lên, lan ra đỉnh chóp lá, tạo sọc vàng nhỏ dần hướng về chóp. Bệnh gây hại nặng có thể làm lá lúa vàng hết một nữa phía trên hoặc lan ra toàn bộ phiến lá
• Bệnh vàng lá vi khuẩn, ban đầu vết bệnh xuất phát từ các rìa lá sau đó lan tới chóp. Lá thường bị hóp lại như mo cau. Các vết bệnh được giới hạn theo các đường gợi sóng màu vàng hoặc màu nâu đứt quãng

Bệnh đốm sọc hại lúa

Tác nhân do vi khuẩn gây bệnh X. Oryzicola Fang

Biểu hiện, tác hại

• Bệnh thường gây hại trên lá. Vết bệnh là những sọc ngắn chạy dọc giữa các đường gân lá. Ban đầu vết sọc có màu xanh sau dần chuyển thành màu nâu, xung quanh các sọc nâu có thể có các quầng vàng nhỏ
• Khi thời tiết ẩm ướt trên vết bệnh tiết ra các giọt dịch nhỏ, màu vàng đục, về sau các giọt này khô rắn thành các hạt nhỏ như trứng cá, dễ dàng rơi xuống nước trôi đi và lây lan cho các cây khác. Lá bệnh sau đó sẽ khô đi và cháy giống như bệnh bạc lá

Bệnh lúa von

Lúa von có thể xâm nhiễm và gây hại cho lúa từ giai đoạn mạ cho tới khi thu hoạch

Tác nhân do nấm Fusarium moniliforme

Biểu hiện, tác hại

• Triệu chứng dễ thấy nhất của bệnh lúa von là cây phát triển cao vọt, cong queo, lá bệnh ban đầu xuất hiện màu xanh nhạt sau đó chuyển sang vàng gạch cua, thân giòn, nhanh chóng chết
• Các lóng thân của cây lúa von dài bất thường và mọc thêm nhiều rễ phụ ở các đốt, quanh thân có các lớp nấm trắng
• Hạt nhiễm bệnh lúa von có tỷ lệ lép lửng cao, vỏ hạt màu xám, xuất hiện lớp nấm trắng trên vỏ hạt khi trời ẩm

Các biện pháp xử lý để phòng và trừ bệnh hại nghiêm trọng trên cây lúa

Để phòng trừ tốt bệnh hại trên cây lúa, các chuyên gia nông nghiệp khuyến cáo bà con thực hiện các biện pháp sau:

1. Dọn sạch tàn dư, đốt hoặc tiêu hủy sau mỗi vụ trồng
2. Mua các giống kháng bệnh hoặc giống từ các công ty uy tín. Các giống này sẽ được nhà sản xuất chọn lựa sạch bệnh hoặc được xử lý bệnh trước khi đóng gói
3. Ngâm hạt với nước 3 sôi 2 lạnh hoặc dùng các thuốc BVTV xử lý bệnh trước khi gieo hạt sẽ giảm nguy cơ nhiễm bệnh cho lúa
4. Khi bệnh gây hại nặng bà con có thể tham khảo một số thuốc BVTV sau:

• Thuốc trừ bệnh khô vằn: Andobeam 650WP, Hexado 155SC, Daric 300SC, Gone super 350EC….
• Thuốc trừ bệnh đạo ôn: Haohao 600WG, Fiate 600SE, Andobeam 650WP…
• Thuốc trừ bệnh bạc lá: thuốc có hoạt chất Streptomicin sulfate, Kasugamicin, Gentamicin sulfate…
• Thuốc trừ bệnh vàng lá lúa: Genol 1.2SL, Starsuper 21SL, Binhnavil 50SC, Unizeb M – 45 80WP…
• Thuốc trừ bệnh đốm sọc lá lúa: thuốc có hoạt chất Kasugamicin, Gentamicin sulfate.
• Thuốc trừ bệnh lúa von: Polyram 80WG, Carben 50WP, Vatino super 525SE…

—

Như vậy, Agriviet đã giới thiệu những thông tin tổng quan về Điểm danh 7 loại bệnh hại nghiêm trọng trên cây lúa và cách xử lý, hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn đọc có được những kiến thức hữu ích để chăm sóc cây đạt chất lượng tốt nhất và mang lại năng suất cao cho mỗi vụ mùa.